11 ilde 15 bin kişiyle yapılan anayasa anketinde Türkiye vatandaşları önceliklerini böyle sıraladı. En önemli sorun olarak Doğu'da Kürt meselesi, Batı'da işsizlik çıktı.
Adalet, özgürlük eşitlik, kardeşlik
TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu ile TEPAV'ın 11 ilde düzenlediği ve halkın yeni anayasa hakkındaki görüşmelerini toplamak için düzenlediği “Türkiye Konuşuyor” toplantılarında yapılan anketlerde en çok talep “adalet” ve “özgürlük” konusunda geldi.
Yaklaşık 15 bin kişinin katıldığı ankette adalet, özgürlük, cumhurbaşkanını halkın seçmesi, dokunulmazlıkların sınırlanması, vatandaşların vekilleri düşürebilmesi istendi. Vatandaşa en önemli sorunları da soruldu. Doğu illerinde en önemli sorun adalet ve eşitlikten sonra Kürt ve terör sorunu oldu. Batı illerinde ise işsizlik ve eğitim sorunları öncelikle yeraldı. TEPAV'ın anketinden çıkan sonuçlar şöyle:
Yeni anayasa en çok hangisine katkı sağlamalı:
Edirne yüzde 54 adalet, yüzde 26 özgürlük, yüzde 16 eşitlik, izmir yüzde 54, adalet, yüzde 18 özgürlük, yüzde 18 eşitlik, Antalya yüzde 55 adalet, yüzde 23 özgürlük, yüzde 14 eşitlik, Bursa yüzde 59 adalet, yüzde 17 özgürlük, yüzde 12 eşitlik, Gaziantep yüzde 60 adalet, yüzde 16 özgürlük, yüzde 14 eşitlik, istanbul yüzde 55 adalet, yüzde 22 özgürlük, yüzde eşitlik, Konya yüzde 58 adalet, yüzde 18 özgürlük, yüzde 11 eşitlik, Diyarbakır yüzde 40 özgürlük, yüzde 40 adalet, yüzde 15 eşitlik, Samsun yüzde 47 adalet, yüzde 20 özgürlük, yüzde 17 eşitlik, Trabzon yüzde 69 adalet, yüzde 13 özgürlük, yüzde 11 eşitlik, Erzurum yüzde 68 adalet, yüzde 11 özgürlük, yüzde 10 eşitlik.
Cumhurbaşkanı'nı halk seçmeli
“Yeni anayasada cumhurbaşkanının konumunun nasıl belirlenmesini istersiniz” sorusuna ise katılımcıların büyük oranda, “halk seçsin, mevcut duruma göre yetkileri azaltılsın” yanıtını vermesi dikkat çekti.
Bursa'da yüzde 31, Gaziantep yüzde 36, istanbul yüzde 28, Konya yüzde 32, Samsun yüzde 28, Trabzon yüzde 28, Erzurum yüzde 33 'halk seçsin yetkileri arttırılsın” seçeneği ilk sırada yer aldı. illerin cumhurbaşkanını halk seçsin yetkileri azaltılsın yolundaki taleplerinin oranları şöyle: Edirne yüzde 31, izmir yüzde 30, Antalya yüzde 28, Bursa yüzde 23, Gaziantep yüzde 27, istanbul yüzde 19, Konya yüzde 20, Diyarbakır yüzde 40, Samsun yüzde 22, Trabzon yüzde 29, Erzurum yüzde 25.
"MiLLETVEKiLLERiNE DOKUNULSUN"
Yeni anayasada milletvekili dokunulmazlığının sınırlandırılmasını isteyen vatandaşların oranıysa yüzde 90'ların üzerinde çıktı. Erzurum'da yüzde 96, Trabzon yüzde 93, Samsun yüzde 96, Diyarbakır yüzde 78, Konya yüzde 96, istanbul yüzde 93, Gaziantep yüzde 94, Bursa yüzde 96, Antalya 94, izmir yüzde 97, Edirne yüzde 97 oranında dokunulmazlığın kaldırılmasını istedi.
MiLLETVEKiLLERiNE GERi ÇAĞIRMA MEKANiZMASI
Bir milletvekilinin halk tarafından belli sayıda imza toplanarak görev süresi dolmadan görevine son verilmesine ilişkin geri çağırma mekanizmasıysa vatandaştan onay aldı. Çalışmalara katılanların büyük çoğunluğu halka bu yetkinin verilmesini istedi. illerin talep oranları şöyle: Edirne yüzde 68, izmir yüzde 70, Antalya 67, Bursa yüzde 76, Gaziantep yüzde 79, istanbul yüzde 68, Konya yüzde 52, Diyarbakır yüzde 79, Samsun yüzde 73, Trabzon yüzde 66, Erzurum yüzde 81.
KADINLAR ADALET iSTiYOR
Ankette sadece Ankara'da kadınlara sorular yöneltildi. Buna göre kadınların yüzde 64 oranında adalet, yüzde 15 oranında özgürlük, yüzde 14 oranında eşitlik talep etti.
BATI iLE DOĞU'NUN SORUNLARI FARKLI
Türkiye'nin önemli sorununun ne olduğu sorusuna verilen yanıtlarda adalet, hukuk ve yargı, demokratikleşme, insan hakları ve özgürlüklerle, ekonomi ve işsizlik, terör ve Kürt sorunu başı çekti.
izmir yüzde 29 adalet, yüzde 26 işsizlik, yüzde 20 eğitim, yüzde 8 terör, yüzde 3 Kürt sorunu. Antalya yüzde 22 adalet, yüzde 21 eğitim, yüzde 13'er işsizlik ve gelir dağılımı, yüzde 3 Kürt sorunu, yüzde 10 terör sorunu.
Bursa yüzde 25 eğitim, yüzde 19 adalet, yüzde 15 terör sorunu, yüzde 13'er işsizlik ve gelir dağılımı, yüzde 2 Kürt sorunu.
Gaziantep yüzde 40 adalet, yüzde 13 terör, yüzde 12 hak ve özgürlükler, yüzde 11 eğitim, yüzde 9 Kürt sorunu.
istanbul yüzde 32 adalet, yüzde 16 terör, yüzde 14 demokratik haklar, yüzde 13 eğitim, yüzde 11 işsizlik, yüzde 6 Kürt sorunu.
Konya yüzde 26 adalet, yüzde 20 demokratikleşme, yüzde 19 terör, yüzde 11 eğitim, yüzde 10 yoksulluk, yüzde 6 türban, yüzde 1 Kürt sorunu, yüzde 4 işsizlik.
Diyarbakır yüzde 54 Kürt sorunu, yüz-de 26 demokrasi, yüzde 7 işsizlik, yüzde 6 adalet, yüzde 5 anadilde eğitim.
Trabzon yüzde 30 adalet, yüzde 20 eğitim, yüzde 19 terör, yüzde 11 işsizlik, yüzde 7 gelir dağılımı, yüzde 4 Kürt sorunu.
Erzurum yüzde 28 terör, yüzde 25 adalet, yüzde 15 işsizlik, yüzde 11 eğitim, yüzde 6 gelir dağılımı, yüzde 4 Kürt sorunu, yüzde 5 milli birlik ve beraberlik.
