Cebelitarık Yüksek Mahkemesi, Temmuz ayı başından beri alıkonulan İran’a ait Grace 1 adlı tankerin salıverilmesine hükmetti. ABD’nin, Birleşik Krallık’a bağlı Cebelitarık özerk yönetiminden tankerin salıverilmemesi talebine rağmen Cebelitarık Yüksek Mahkemesi tankerin hareketine izin verilmesi yönünde karar aldı. 

Mahkeme Başkanı Anthony Dudley, mahkemeye ABD’nin tankerin salıverilmemesini yönündeki talebine ilişkin yazılı bir talep ulaşmadığını kaydetti. 

Gibraltar Chronicle gazetesi de İngiltere’nin Cebelitarık yakınlarında el koyduğu İran’a ait petrol tankerinin serbest bırakılacağını duyurdu. Cebelitarık özerk yönetiminin Tahran’dan, Grace 1 adlı söz konusu tankerin Avrupa Birliği’nin yaptırım kapsamına aldığı bölgelere nakliyat yapmayacağına ilişkin yazılı bir taahhüt aldığı belirtildi. 

Gibraltar Chronicle’ın haberinde “Buna dayanarak Cebelitarık Başbakanı Fabian Picardo gözaltı kararını kaldırmaya ve tankerin demir almasına izin verilmesine karar vermiştir” denildi. 

Zarif: ABD'nin hamlesi bir korsanlık girişimi

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif kararın ardından attığı tweette, “Ekonomik terörizm yoluyla emellerine ulaşmada başarısız olan ABD –kanser hastalarının ilaçlarından mahrum edilmesi de buna dahil- açık denizlerde mülkümüzü çalmaya çalışarak hukuk sistemini sömürmeye çalışmıştır“ iafedelrini kullandı. Cevad, ABD’nin talebini “korsanlık girişimi” olarak nitelendirdi.  

İran’ın Londra Büyükelçisi Hamid Baidinejad da ABD’nin İran’a ait tankerin serbest bırakılmasına engellemeye yönelik son dakikada umutsuzca bir girişimde bulunduğunu ancak acınası bir yenilgi aldığını ifade etti.  

ABD'den mahkemenin kararından önce gelen talep 

ABD, Suriye'ye ham petrol taşıdığı şüphesi ile 4 Temmuz'da Cebelitarık'ta el konulan İran'a ait tankerin salıverilmemesi talebinde bulunmuştu.

Cebelitarık özerk yönetiminden gelen açıklamada, “ABD Adalet Bakanlığı Grace 1’a yöneltilen çeşitli suçlamalar nedeniyle alıkonulması için başvuruda bulundu. Talep incelenmekte” denilmişti. 

Gibraltar Chronicle gazetesi Yüksek Mahkeme Başkanı Dudley’in Washington’dan söz konusu talep gelmemiş olsaydı tankerin serbest bırakılmasına ilişkin olarak bugün görülmekte olan duruşmanın ardından salıverilmesini planlandıklarına ilişkin ifadelerini aktararak, Dudley’in “ABD’den bu hamle gelmeseydi tankerin bugün denize açılmış olacağı” yönündeki ifadelerine yer vermişti.

Diğer yandan bir hükümet sözcüsü, mahkemeden çıkan karar doğrultusunda Grace 1'ın kaptanı ve üç mürettabatının halihazırda kefalet karşılığı serbest bırakıldığını ifade etmişti. 

Londra ise Washington’ın talebiyle ilgili yorum yapmaktan kaçınmıştı. İngiltere Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada “Grace 1 ile ilgili yürütülen soruşturmalar Cebelitarık hükümetinin meselesidir” ifadeleri kullanmıştı. 

Basra Körfezi’nde hızla tırmanan gerilim 

Geçen ay İngiliz Kraliyet Donanması 2 milyon 100 bin varil petrol taşıyan İran’a ait Grace 1 adlı tankere yönelik bir operasyon düzenlemiş ve Cebelitarık yakınlarında tankere el koymuştu. Tankerin Suriye’ye petrol nakliyatına yönelik Avrupa Birliği yaptırımlarını deldiği öne sürülmüştü. İngiltere’nin hamlesi Basra Körfezi’ndeki gerilimi tırmandırmış, İran tankere el konulmasını "korsanlık" olarak nitelendirmişti.

Olaydan kısa sonra Tahran’ın İngiliz bayraklı petrol tankeri Steno İmpero’ya el koyması İran’la Batı arasındaki gerilimi daha da tırmandırmıştı.

ABD-İran ilişkilerinin seyri Washington’ın 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmadan tek taraflı çekilme kararının ardından hızla değişmiş; karşılıklı suçlama ve tehditlerle tansiyon yükselmişti.

Washington, geçen haftalarda Basra Körfezi’nde altı petrol tankerine yönelik gerçekleştirilen saldırılardan Tahran’ı sorumlu tutuyor.