Vecdi Subaşı
Ergani 1950 yılına kadar Diyarbakır’ın İlçeleri arasında her yönü ile Silvan’dan sonra ikinci sırada iken ,1950 yılı başlarından itibaren önce Silvan ile arasındaki farkı kapatmış, ardından da Diyarbakır İlçeleri arasında her yönden liderliği ele geçirmiş ve bu olumlu yöndeki liderliğini bir daha geri vermemiştir.
Ergani’nin 1950 yılı başlarından itibaren ekonomik, sosyal, kültürel, nüfus yönlerinden kalkınmasında, ilerlemesinde, büyümesinde Diyarbakır ilçeleri arasında liderliği ele geçirmesinde öncelikle Dicle köy enstitüsü ile Ergani Kesker servisinin çok önemli rolleri olmuştur. Dicle Köy enstitüsü’nün Ergani’de kurulması, Ergani’nin olumlu yönde adeta kaderini değiştirmiştir. Köy enstitüleri, Türkiye’nin kültürel yönden kalkınmasında, ilerlemesinde Lokomotif görevi üstlenmiş, Türk Eğitim sisteminin temel taşları olmuştur. Köy Enstitülerinin ülkemize olan faydalarını anlatan sayısız kitaplar yazılmıştır. Köy enstitülerinin önemini burada birkaç cümle ile geçiştirmek mümkün değildir ve köy enstitülerine büyük haksızlık yapılmış olur. İnancım odur ki, köy enstitülerinin kapatılması Türk Eğitim sistemi yönünden çok büyük bir yanlış olup, Türkiye’nin kaderini olumsuz yönde etkilemiş, türk eğitim sistemi rayından çıkmış, aradan geçen uzun zamana rağmen bir daha rayına oturtulamamıştır.
Dicle köy enstitüsünün Ergani’de kurulması açılması için ileri görüşlü, fedakar her yönü ile değerli asil bir insanın burada önemli çabaları emeği bulunmaktadır. Bu değerli ve asil insan Ergani’li Hamit Ağa’nın oğlu rahmetli KEMAL GÜNELİ ‘dir. Bu gün Dicle İlk Öğretmen Okulu’nun (Öğretmen Lisesi’nin ) 500 dönüm civarındaki arazisi, Dicle Köy enstitüsünden devir yolu ile gelmekte olup, eski Dicle köy enstitüsünün arazisidir. Bu arazide rahmetli KEMAL GÜNELİ tarafından Dicle köy enstitüsünün Ergani’ye kurulması için devlete bağışlanmış bir arazidir.
Dicle köy enstitüsünün gerek ekonomik ve gerekse kültürel, sosyal yönlerden Ergani’ye sayısız faydaları olmuştur.
Enstitüde okuyan 500 civarındaki yatılı öğrencinin yeme , içme, giyinme ihtiyaçları her yıl Devlet tarafından ihalelere çıkartılmış, ihalelere ağırlıklı olarak Ergani esnafı katılmış, 500 takım elbise,500 çift ayakkabı, şapka, kravat ihaleleri yapılmış, bu ihalelerin çoğu Ergani esnafına büyük maddi faydalar sağlamıştır. Aynı şekilde öğrencilerin yeme içmeleriyle ilgili zaman zaman gıda maddeleri ihaleleri yapılmış bu ihalelerdeki ihtiyaç maddeleri Ergani esnafı tarafından karşılanmış, Ergani esnafı sayısız maddi menfaatler sağlamıştır.
Köy enstitüleri kapatıldıktan sonra Dicle Köy enstitüsü Dicle ilk öğretmen okuluna dönüştürülmüş son zamanlarda ise öğretmen lisesi olmuştur.
Dicle Köy enstitüsü, Dicle İlk Öğretmen okulu Eğitim yönünden Erganililerin ufkunu açıp genişletmiş, ışık meşalesi olmuş, halkını bilinçlendirip okumayı okutmayı teşvik etmiş, okulu sevdirmiş, Ergani halkına her yönden faydalı olmuştur. Bu okullarda bir çok Erganili hemşehrimiz tahsil yapma fırsatı yakalamış, çok Değerli Öğretmenler yetişmiş, bunlar çevresini aydınlatmıştır. Ergani ve yöresine, hatta yurdumuza çok faydalı hizmetler vermişlerdir. İçlerinde ölmüş olanlara Allahtan rahmet diliyorum. Kendilerine Ergani halkı adına şükranlarımı sunuyorum. Minnet duygularımı ifade ediyorum. Sağ olanlara da sağlık, mutluluk ve uzun ömür diliyorum.
Bu cümleden olarak Erganimize yukarıda açıklanan konuda önderlik yapıp, maddi, manevi büyük fedakarlıklarda bulunan büyük emek ve hizmetleri geçen rahmetli KEMAL GÜNELİ ‘ye Ergani’nin ve Erganili hemşehrilerimizin vefa borcu bulunmaktadır. Kendisini burada rahmet, şükran ve minnetle anıyorum. Bu vefa borcumuzu kısmen de olsa ödeyebilmek onun adını yaşatabilmek için bugün öğretmen lisesine çevrilmiş olan bu okula KEMAL GÜNELİ’nin adının verilmesini arzu ve teklif ediyorum. Bunun içinde bir kampanya düzenlenerek imza toplanmasını, yetkili mercilere müracaat edilmesini, bu konuda çaba gösterilmesini tüm Erganili hemşehrilerime ve gurup arkadaşlarıma öneriyorum. Hepinize bu vesile ile saygılarımı sunuyorum.