UNESCO Kültür Lirası Listesi'nde bulunan Diyarbakır'daki 8 bin yıllık Hevsel Bahçeleri, 200 dolayında kuş türüne ev sahipliği yapıyor. 3 bin hektarlık Hevsel Bahçeleri'ndeki kuş sayısı, göç mevsimlerine göre değişiklik gösteriyor.

Diyarbakır Kalesi'nin yanında yer alan 3 bin hektarlık Hevsel Bahçeleri, farklı türden yerleşik ve göçmen 200 kuş türüne ev sahipliği yapıyor. Pembe göğüslü ötleğen, bülbül, çit kuşu, gece balıkçılları ve su tavukları gibi yerleşik kuş türlerinin bir arada yaşadığı Hevsel Bahçeleri, göç mevsimlerinde bölgenin en önemli dinlenme alanı olarak biliniyor. İlkbahar mevsiminde Afrika'dan Asya ve Avrupa'ya göçen kuşları gelip, bir süre konaklayarak beslendikleri Hevsel Bahçeleri'nde sonbaharla birlikte ayrılıyor. Kuşlar için yiyeceğin bol olduğu Hevsel'de havaların soğumaya başlamasıyla yaz göçmenlerinin büyük bölümü Afrika'ya döndü. Ancak bu boşluğu, kuzey ülkelerden gelen kuşlar doldurdu. Hevsel'de bu aralar mavi ve kızıl gerdan ile taş kuşu gibi kuzeylilerin sesleri yankılanıyor.

Yüz yıllardır tarımın da yapıldığı, kentin ve bölgenin sebze- meyve ihtiyacını da karşılayan tarihi Hevsel Bahçeleri'nde su samuru, sincap ve tilki gibi memelilerle birlikte başta Dicle Güzeli ile Mezopotamya Kolotisi gibi endemik türün yanı sıra çok sayıda kelebek de yaşıyor.