Halen gerçekleşmeyen bu düşüncenin gerçekleşmesi halinde nasıl bir sonuç doğuracağı bilinmemektedir. Hizmetlerin yerel birimlerden yürütülmesi elbette ki daha iyidir. Ama yerel birimlerin kaynak sıkıntılarının da bulunduğu bir gerçektir yıllarca ihmal edilen tarihi hilar mağaralarının son dönemde istenilen düzeyde olmasa da tarihi dokusu bozmadan gün yüzüne çıkarılması güzel bir gelişmedir. Bu tür hizmetler kültür ve turizm bakanlığının asli görevidir. Kaymakamlıkların bu görevi üstlenmesinin olumlu ve olumsuz sonuçları olacaktır bazı kaymakamların tarihi ve kültürel mirasları bakışı farklı olabilmektedir. Geçmişte de bunu yaşamışız. Bu devir işleminin doğuracağı sonucu sadece mevcut kaymakamımızın tutumuyla açıklayamayız. Geçmiş kaymakamlarımızın bazılarının spora büyük destek verirken bazı kaymakamlarında adeta sporu elinin tersiyle ittiğine şahit olmuşuz. Yani diyeceğimiz şu dur ki; öyle bir kaymakam gelir ki tam bir arkeolog ruhu ile olaya yaklaşır, öyle bir kaymakam gelir ki mağaraları sırdan olarak görür bakalım sonuç nereye gider inşallah bardağın dolu kısmını hep görürüz arkeolog ruhlu kaymakamlarla çalışırız.
Unutulmamalıdır ki ilçemizin geçmişte de gelecekte de en önemli tarihi ve kültürel mirası Hilar mağaralarıdır. Çoğumuzun bilmediği bir konuyu paylaşmak istiyorum, tarihi mağaralarımız 1960 yılların sonu 1970 yılların başında dünyaca ünlü ve çay önü kazılarını başlatan profesör Halet Çambel (rahbeten yad ediyoruz) bu mağaraları zamanında kazmış ödenek yetersizliğinden kazıyı tamamlayamamış. Tarihi dokusu riske etmemek için yeniden üstünü toprakla kapatmıştı. Düşünün ki sayın Halet Çambel mağaraları kapatmamış olsaydı 1980 yıllarda tarihi eserleri delik deşik eden tarihi eser katilleri, define avcıları mağaraları ne hale getirecekti. Yıkılan Meryem ana kilisesi delik deşik edilen makam dağındaki mezarlar hilar mağaralarında ki tahribat gözden kaçmamalıdır. Mağaraların Çayönü yerinin kültür bakanlığı tarafından Ergani kaymakamlığımıza devri olsa da olmasa da bu sit alanının güvenliği için acil tedbirler alınması gerekir.