Bu köyde bir medrese üç tane köy okuma odası ve camii mevcuttu. Zazaca konuşurken okumaya da önem verdikleri için mükemmel çok düzgün Türkçe konuşurlar. Sonradan medreseye gitmemişler ve medrese kapanmış, daha sonradan bu köye bir okul birde sağlık ocağı yapılmış. Bu köyün güzel bağ ve bahçeleri ormanlık alanları var ama tahıl ekilecek arazileri yok. Sebze ve meyveyle geçimlerini zor yaptıkları için eli iş tutan gençler köyden ayrılmış Ergani ve Ergani'nin dışında taşrada çeşitli meslek dallarında çalışıyorlar. Bu köy halkının çoğu Ergani'ye yerleştiği için köyde sadece birkaç ev kalmış, yaşlı kesim yaşıyor. Bu köyde bol çeşmeler var, suları buz gibi akıyor. Ergani'de olan köylüler yazın ekin sebze ekip kurutma yapmak için köye gelirler. Yazın bu köyün nüfusu 112 hane olur. Kışın şehre giderler bu yüzden köyden okula giden öğrenci sayısı dörttür. Taşımalı olarak Ergani'ye getirilir. Bu köy halkının çoğu köyden göç edince okulda sağlık ocağıda kapanır. Çayköy (Gısto) ilçeye 15 Km. kuzeyinde ve ormanlık alan olan bir köydür. Kralkızı barajı yapıldıktan sonra arazilerinin bir kısmı sular altında kaldı. Sınırları; doğusunda Engene Alacakayay bağlı, batısında Çukurdere - Barben, güneyi Sergeto - Yoncalı, kuzeyinde Camuşi köyleri var ve Devletkuşi - Delendere köyü var. Köy hakkında beni bilgilendiren köy muhtarı Recep Ötenen'e teşekkür ederim.
Her hakkı mahfuzdur izin alınmadan neşir edilemez.
KÖMÜRTAŞ (HOŞAN)
Ergani Diyarbakır karayolu üzerinde 4 Km. uzaklıkta Hoşan Dağı eteğinde kurulmuş güzel bir köydür. 120 hane olan köy bir husumet yüzünden birçok aile bu köyden ayrılınca 500'ê yakın nüfus kaldı. Köyün 2 derslik okulu 100 öğrencisi 4 tanede öğretmeni var. Şebeke suyu var, alt ve üst yapısı yok. Köy geçimini ziraat ve hayvancılık yaparak sağlarlar. Yol sorunu yok asfalttır. Bu köy Çallıka, ziyaret ve dahl denilen yerde birçok tarihi mağara var. Sınırları; doğusunda Caferan, batısında Yayvantepe ve ilçe merkezi Ergani, kuzeyinde Kıralan, güneyinde karşıbağlar var. Köy hakkında beni bilgilendiren eski muhtar Hasan Yiğit'e teşekkür ederim.
Her hakkı mahfuzdur izin alınmadan neşir edilemez.
Yazılış Tarihi: 27.09.2013
mustafaüzülmez@hotmail.com
