1928 yılında içişleri Bakanlığı Nüfus Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan Son Teşkilat-ı Mülkiye’de Köylerimizin Adları isimli çalışmada Türkiye’deki tüm vilayetlerin tek tek merkez ve kazalarındaki köylerin sayı ve adları yer almaktadır. Köy adları Latin harfleriyle ve hemen karşılarında da Arap harfleriyle yazılmıştır.
Kitabın 591-614 sayfa aralıklarında Diyarbekir Vilayeti’ne yer verilmiş ve Diyarbekir Vilayeti’nin 8 kazası olduğu ve bunların da Merkez Kaza, Çermik Kazası, Osmaniye (Ergani) Kazası, Silvan Kazası, Kulb Kazası, Lice Kazası, (Elimdeki notlar eksik olduğu için 7. ve 8. kazanın isimleri ve bu kazalara ait bilgiler yok. M. Üzülmez) olduğu yazılmaktadır.
Kitapta Diyarbekir Vilayeti’ne bağlı kaza köylerinin adedinin toplamda 561, Ergani’ye bağlı köy ve mezra adedinin ise toplamda 167 olduğu kaydedilmiştir. Ergani Kazası, Ossmanié şeklinde yazılmış olup, kazaya ait bilgiler 600-603 sayfa aralıklarında yer almaktadır.
“Çözüm süreci” ile birlikte yer adlarının eski isimleriyle değiştirilmesi gündemde. Bu nedenle 1928 yılında hazırlanan bu çalışmada yer alan Ergani’deki köy adlarının konuyla ilgili yapılacak çalışma veya incelemelerde faydalı olacağını düşünüyorum.
Ergani (Ossmanié) Kazası Köylerinin Adları:
(Açıklama: 1. Kitapta köy adları sanki Fransızca yazılmış gibi. 2. Yazılı metinde sıra numaraları bulunmamakta, sıralamaya sadık kalınarak numaraları kendim verdim. 3. Konuya ilgi duyanlara elimdeki metinleri gönderebilirim. -M. Üzülmez)
Merkez Nahiyesi |
58. Khirhé réséne |
116. Kallénich |
1. Akhourlar |
59. Khichoud |
117. Cohique |
2. Achaghi termoul |
60. Khidran |
118. Cotehi |
3. Achaghi tchayan |
61. Khalfan |
119. Codja ali |
4. Actché cala |
62. Khanchérli |
120. Got péri |
5. Amédi |
63. Khandéc |
121. Colfakir |
6. Érdjiléque |
64. Khochan |
122. Com tami |
7. Ismaïl bougazi |
65. Khonyan |
123. Cayan |
8. Eguréque |
66. Dagan |
124. Cayaxan |
9. Eléque viran |
67. Démurli |
125. Kirlarquilissasi |
10. Emlédin |
68. Dilizré |
126. Kiz evléri |
11. Enquané |
69. Dogan |
127. Quertile |
12. Ousoun ova |
70. Dévé viran |
128. Quisquise |
13. Ogumi |
71. Déhul |
129. Quelkhasse |
14. Oulach |
72. Divané |
130. Quéntchan |
15. Indjé-khidir |
73. Zémayique |
131. Queutchan |
16. Badémli |
74. Rihanuque |
132. Quchuk quize |
17. Barbin |
75. Neban |
133. Qutchuk herbi |
18. Bakir gumi |
76. Zérki ilyan |
134. Gurich mézréassi |
19. Baguer |
77. Zerci cilinich |
135. Gueuré baht |
20. Bahrouy sufla |
78. Zéfer evléri |
136. Gueuzli |
21. Tiquidji |
79. Zenguétil |
137. Gueulvan |
22. Térvan |
80. Zénilan |
138. Gulan |
23. Burodj |
81. Ziyaréte |
139. Guemayiqu févcani |
24. Bérdil |
82. Ziaréque |
140. Guemayiqu tahtani |
25. Bagdecht |
83. Zilan |
141. Guendér |
26. Bey zadé |
84. Zinévique |
142. Gudan |
27. Milakhor sufla |
85. Selhan |
143. Quidan évléri |
28. Milakhor ulya |
86. Soultan tépé |
144. Quiraqub |
29. Botch |
87. Sélquetu |
145. Quiryan |
30. Bougaz |
88. Sindjique |
146. Quisto |
31. Bondjikli |
89. Siyah ahmed |
147. Téférri |
32. Buyuqu guiz |
90. Chéque qumi |
148. Mamo évléri |
33. Biyandor |
91. Chikh zia |
149. Maln |
34. Biriman |
92. Chékhique |
150. Maliquan |
35. Pir ahmét |
93. Chikhqu ur |
151. Mezréa |
36. Pir ali |
94. Sarindjéque |
152. Mustafadjik |
37. Pokhsor |
95. Salihli |
153. Mahlan |
38. Tirpé-sipi |
96. Sallare |
154. Méntéch |
39. Tilkhousour |
97. Tanichmali |
155. Mouchil |
40. Tilkhoum |
98. Taviran |
156. Miyadon |
41. Tilcadi |
99. Tayan |
157. Miquo |
42. Tilqui |
100. Tourtini |
158. Nérquique |
43. Tilindéré |
101. Abdulaziz |
159. Néval misque |
44. Tilvaqui |
102. A’i (Ali?) tachi |
160. Vanduk |
45. Djamoti |
103. Endjéviz |
161. Hamuque |
46. Djédéli |
104. Anbatou |
162. Hérito |
47. Djinguich |
105. Goulman |
163. Heuktchi |
48. Tchakir Fakir |
106. Frach |
164. Halavique |
49. Tchacmak |
107. Cartou |
165. Hiyélar |
50. Tchayan ulya |
108. Kavoukli |
166. Yéni keuy |
51. Tchotolay |
109. Kaba sacal |
167. Youcari térmol |
52. Hadji eyoub |
110. Kara bab |
|
53. Hadji issa |
111. Kara djan |
|
54. Hassan viran |
112. Karadja dagh bogazi |
|
55. Hassanin mézréassi |
113. Kizildja |
|
56. Khatouchguan |
114. Kalhané |
|
57. Khan |
115. Kalémdan |
Kaynak: Son Teşkilat-ı Mülkiye’de Köylerimizin Adları, Dâhiliye Vekâleti Nüfus Müdüriyet-i Umumiyesi Neşriyatından, Hilal Matbaası, istanbul-1928, s. 600-603.
e-posta: muslimce@yahoo.co.uk